ประวัติเมืองพะเยา

กว๊านพะเยาแหล่งชีวิต ศักดิ์สิทธิ์พระเจ้าตนหลวง บวงสรวงพ่อขุนงำเมือง งามลือเลื่องดอยบุษราคัม

พะเยา เดิมมีชื่อเรียกว่า “ภูกามยาว” หรือ “พยาว” หมายถึง หมู่บ้านที่เรียงรายไปกับภูเขายาว อีกนัยหนึ่งหมายถึง เมืองที่มีผายาว เป็นเมืองเก่าแก่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. ๑๖๓๘ โดยพ่อขุนจอมธรรม กษัตริย์ราชวงศ์ลัวะจังคราชหิรัญนครเงินยางเชียงแสน และเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในสมัยพ่อขุนงำเมือง ภายหลังมีการเปลี่ยนแปลงอำนาจ พะเยาจึงตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของอาณาจักรล้านนา ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองพะเยาถูกยุบเป็นอำเภอพะเยา ส่วนหนึ่งของจังหวัดเชียงราย และได้จัดตั้งขึ้นเป็นจังหวัดที่ ๗๒ ของประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๐
จังหวัดพะเยามีพื้นที่ ๖,๓๓๕ ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น ๙ อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองพะเยา อำเภอจุน อำเภอเชียงคำ อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอกคำใต้ อำเภอปง อำเภอภูกามยาว อำเภอภูซาง และอำเภอแม่ใจ

อาณาเขต
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพาน อำเภอป่าแดด และอำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงไชยบุรี สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว อำเภอสองแคว
อำเภอท่าวังผา อำเภอบ้านหลวง และอำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสอง จังหวัดแพร่ และอำเภองาว จังหวัดลำปาง
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง และอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย

การเดินทาง
รถโดยสารประจำทาง บริษัท ขนส่ง จำกัด (บขส.) มีรถออกจากสถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพฯ (จตุจักร) ถนนกำแพงเพชร ๒ ทุกวัน สอบถามข้อมูล โทร. ๑๔๙๐, ๐ ๒๙๓๖ ๒๘๕๒-๖๖ สำนักงานพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๓๖๓ www.transport.co.th และสถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๑๑๑, ๐ ๕๔๔๓ ๑๔๘๘ สำหรับรถโดยสารเอกชน สอบถามข้อมูลได้ที่
– บริษัท สมบัติทัวร์ โทร. ๐ ๒๗๙๒ ๑๔๕๖ สำนักงานพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๑ ๑๑๒๗
– บริษัท สยามเฟิสท์ทัวร์ โทร. ๐ ๒๙๕๔ ๓๖๐๑ สำนักงานพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๔๙๒, ๐ ๕๔๔๘ ๒๖๑๒

รถไฟ จากสถานีรถไฟกรุงเทพฯ (หัวลำโพง) สามารถนั่งรถไฟลงที่สถานีลำปาง หรือสถานีเชียงใหม่ แล้วต่อรถโดยสารไปจังหวัดพะเยา สอบถามข้อมูลได้ที่ หน่วยบริการเดินทาง การรถไฟแห่งประเทศไทย โทร. ๑๖๙๐, ๐ ๒๒๒๐ ๔๓๓๔ สำรองบัตรโดยสาร โทร. ๐ ๒๒๒๐ ๔๔๔๔ www.railway.co.th

เครื่องบิน สามารถเดินทางโดยเครื่องบินไปลงท่าอากาศยานนานาชาติเชียงราย ท่าอากาศยานลำปาง ท่าอากาศยานแพร่ หรือท่าอากาศยานน่าน จากนั้นเดินทางด้วยรถประจำทางหรือเช่าเหมารถมายังจังหวัดพะเยา สอบถามเที่ยวบินได้ที่
– บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) โทร. ๐ ๒๓๕๖ ๑๑๑๑ www.thaiairways.com
– สายการบิน ไทย ไลอ้อน แอร์ โทร. ๐ ๒๕๒๙ ๙๙๙๙ www.lionairthai.com
– สายการบิน ไทย สมายล์ โทร. ๐ ๒๓๐๘ ๘๓๘๓ www.thaismileair.com
– สายการบิน นกแอร์ โทร. ๑๓๑๘ www.nokair.com
– สายการบิน บางกอก แอร์เวย์ โทร. ๑๗๗๑ www.bangkokair.com
– สายการบิน แอร์ เอเชีย โทร. ๐ ๒๕๑๕ ๙๙๙๙ www.airasia.com

การเดินทางจากพะเยาไปจังหวัดใกล้เคียง
มีรถประจำทางสาย ๑๙๘ เส้นทางเชียงใหม่-พะเยา-เชียงใหม่ ให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๖.๓๐-๑๗.๓๐ น. สอบถามข้อมูลได้ที่ บริษัท ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด (กรีนบัส) โทร. ๐ ๕๓๒๖ ๖๔๘๐ www.greenbusthailand.com
ระยะทางจากตัวเมืองพะเยาไปอำเภอต่าง ๆ
อำเภอจุน        ๔๘ กิโลเมตร
อำเภอเชียงคำ    ๗๖ กิโลเมตร
อำเภอเชียงม่วน  ๑๑๗ กิโลเมตร
อำเภอดอกคำใต้  ๑๕ กิโลเมตร
อำเภอปง         ๗๙ กิโลเมตร
อำเภอภูกามยาว  ๑๘ กิโลเมตร
อำเภอภูซาง      ๘๗ กิโลเมตร
อำเภอแม่ใจ      ๒๗ กิโลเมตร

ระยะทางจากจังหวัดพะเยาไปจังหวัดใกล้เคียง
เชียงราย        ๙๔ กิโลเมตร
น่าน            ๑๗๖ กิโลเมตร
แพร่            ๑๔๑ กิโลเมตร
ลำปาง          ๑๓๑ กิโลเมตร